Eerlijk is eerlijk: wie kiest voor het onderwijs, doet dat zelden om rijk te worden. Toch wordt het onderwerp salaris in het onderwijs steeds vaker besproken in de teamkamer, op social media en zelfs in de Tweede Kamer. Want ja, liefde voor het vak is prachtig, maar een eerlijke beloning hoort daar net zo goed bij.

Het misverstand over “de lange vakanties”

Iedereen die in het onderwijs werkt, kent het zinnetje: “Jullie hebben tenminste lekker veel vakantie.”
En hoewel dat technisch gezien klopt, weet elke leerkracht dat het verhaal daarmee nog lang niet verteld is. Die zes weken zomervakantie voelen soms eerder als herstel dan als luxe. Na een jaar vol oudergesprekken, rapportvergaderingen en lesvoorbereidingen is die rust hard nodig.

Bovendien wordt een groot deel van die “vrije tijd” alsnog gevuld met werk: klassen inrichten, materialen vernieuwen, studiedagen voorbereiden. Dus ja, er zijn vakanties, maar het werk stopt nooit helemaal.

Waarom het gesprek over salaris belangrijk is

Het onderwerp salaris in het onderwijs ligt gevoelig. Veel leerkrachten vinden het lastig om erover te praten.
Toch is het cruciaal dat we dat wél doen. Want zolang de salarissen achterblijven bij vergelijkbare beroepen, blijft het onderwijs moeite houden om nieuwe mensen aan te trekken en ervaren krachten vast te houden.

Een beginnende leerkracht in het basisonderwijs verdient tegenwoordig tussen de 3.200 en 3.700 euro bruto per maand (schaal LB). Dat is een flinke verbetering ten opzichte van een paar jaar geleden, toen de loonkloof met het voortgezet onderwijs nog veel groter was. Maar wie al wat langer meedraait, merkt dat doorgroeien qua salaris beperkt blijft.

En dat is precies het punt waar de discussie vaak over gaat: de waardering. Niet alleen in woorden, maar in wat je aan het eind van de maand op je rekening ziet.

Salaris is meer dan een bedrag

Toch gaat het niet alleen over euro’s. Voor veel mensen in het onderwijs draait het ook om erkenning. Je wil voelen dat je werk serieus genomen wordt. Dat je inspanning, expertise en verantwoordelijkheid gezien worden.

Want laten we eerlijk zijn: lesgeven is meer dan alleen voor de klas staan. Het is ook begeleiden, organiseren, rapporteren, overleggen, signaleren, plannen en meebewegen met elk kind dat iets anders nodig heeft. Dat vraagt professionaliteit, geduld, kennis en dat mag beloond worden.

Een collega van mij zei laatst:

“Ik vind mijn werk geweldig, maar soms voelt het alsof de samenleving niet ziet hoeveel er van ons gevraagd wordt.”
Dat vat het goed samen. Het gaat niet om klagen, maar om eerlijkheid.

De verschillen van salaris in het onderwijs

Niet iedereen in het onderwijs verdient hetzelfde. Dat heeft te maken met functieschalen en onderwijsniveaus.

– In het primair onderwijs (PO) liggen de meeste salarissen in de schalen LB en LC.

– In het voortgezet onderwijs (VO) beginnen docenten vaak in LB, maar kunnen ze doorgroeien naar LC of zelfs LD, afhankelijk van ervaring en verantwoordelijkheden.

– In het middelbaar beroepsonderwijs (MBO) liggen de salarissen gemiddeld iets hoger, mede door de grotere mate van zelfstandigheid.

Toch blijft de algemene trend duidelijk: wie in het onderwijs werkt, verdient minder dan mensen met vergelijkbare opleidingen in de private sector. Dat knelt, zeker nu de werkdruk toeneemt en de tekorten oplopen.

Meer geld lost niet alles op maar het helpt wel

Er is de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in het onderwijs. Denk aan loonsverhogingen, werkdrukmiddelen en subsidies voor zijinstromers. Toch blijft het gevoel hangen dat er iets scheef zit.

Want een hoger salaris alleen maakt het werk niet per se lichter. De echte uitdaging zit vaak in werkdruk, bureaucratie en waardering. Maar geld helpt wel degelijk.
Een eerlijk salaris zorgt ervoor dat mensen het vak langer volhouden, zich blijven ontwikkelen en niet noodgedwongen overstappen naar iets anders “omdat het daar beter betaalt”.

Tips: hoe je meer uit je salaris in het onderwijs haalt

Er zijn een paar manieren waarop je als onderwijsprofessional net wat meer uit je salaris kunt halen, of in elk geval beter kunt omgaan met wat er is.

1. Check je schaal en periodieken. Veel leerkrachten weten niet precies waar ze in hun salarisschaal zitten of wanneer ze recht hebben op een volgende stap. Vraag het na bij HR of je directeur.

2. Overweeg een hogere functiebeschrijving. Als je extra taken hebt (bijvoorbeeld gedragsspecialist, intern begeleider of bouwcoördinator), kan dat recht geven op een hogere schaal.

3. Gebruik je ontwikkelbudget. Scholing en nascholing kunnen op termijn ook leiden tot doorgroeimogelijkheden.

4. Bekijk secundaire voorwaarden. Denk aan reiskosten, verlofregelingen of de mogelijkheid om bovenwettelijke uren te sparen.

5. Deel kennis over geldzaken. In veel teams is het onderwerp salaris een beetje taboe, maar juist door er open over te praten kun je elkaar helpen.

De kracht van waardering

Salaris is belangrijk, maar waardering gaat verder dan dat. Een compliment van een ouder, een glimlach van een leerling of een directeur die zegt: “Goed gedaan, dit heb je mooi opgelost”, dat weegt soms zwaarder dan een paar tientjes per maand.

Toch is het goed dat de discussie over beloning levend blijft. Want als we willen dat het onderwijs aantrekkelijk blijft, moeten we blijven investeren in de mensen die het verschil maken.

Zoals een collega ooit zei:

“Onderwijs is de basis van alles. Zonder goede leraren heeft niemand een toekomst.”
En daar hoort wat mij betreft ook een toekomstbestendig salaris bij.

Toekomstperspectief

De verwachting is dat de salarissen in het onderwijs de komende jaren nog iets zullen stijgen. De overheid heeft uitgesproken dat het beroep aantrekkelijker moet worden, onder meer door betere beloning en minder werkdruk. Maar de echte verandering begint bij waardering, in beleid, in schoolteams en in hoe we als samenleving naar het beroep kijken.

De vraag is dus niet alleen: wat verdient een leraar?
Maar ook: wat is een leraar waard?

En dat antwoord is eigenlijk onbetaalbaar.

_____________________________________________________________________

Meer artikelen lezen? Bekijk onze kennisbank!