Wat een prachtig vak!

Dat er een lerarentekort is klinkt voor niemand meer vreemd in de oren. Het is inmiddels algemeen bekend dat niet alle vacatureruimte op scholen wordt opgevuld. Zonde! Want wat is het een prachtig vak. Wat mij betreft kun je nergens zo het verschil maken dan als juf of meester voor de groep. Ik denk dat bijna iedereen zich nog wel een juf of meester herinnert die iets heeft gezegd of gedaan waardoor jij bent gegroeid of een bepaalde keuze hebt gemaakt. In deze blog lees je meer over personeelsbeleid en hoe je onderwijstalent aantrekt en behoud.

Werkdruk?

Is het een drukke baan? Ja zeker! Dat betekent: er is veel te doen en de kansen die iedere dag op je pad komen om te leren zijn enorm. Ik denk dat werkdruk iets heel anders is. Dat heeft niet zoveel te maken met het “druk hebben”. Dat heeft, naar mijn mening, veel meer met allerlei andere factoren te maken waar we absoluut ook invloed op hebben. Als schoolleider zie ik het dan ook als mijn taak om met deze factoren rekening te houden. Werkplezier, het benutten van talenten, het gevoel van samen en een duidelijke stip op de horizon kunnen hieraan bijdragen.

Talent is iets waar je blij van wordt!

Op onze school werken wij een dag in de week in Talent Ateliers. Een breed, rijk aanbod staat centraal. Voor de leerlingen, maar absoluut ook voor onze leerkrachten. Uiteindelijk zijn ook juffen en meesters maar mensen met hun eigen interesses. En dat bedoel ik absoluut zo positief mogelijk. Ik geloof er niet in dat iedere leerkracht overal goed in wil en kan zijn. De Talent Ateliers bieden de mogelijkheid om ook als leerkracht te kiezen voor dat waar je blij van wordt. Ook aan onze leerlingen laten we weten: talent is dat waar je blij van wordt. Dat betekent niet dat je er direct in uit moet blinken. Het betekent wel dat je energie voelt stromen en in een flow kunt komen als je ermee bezig bent.

Je kiest bijvoorbeeld voor het inhoud geven aan het atelier Natuur & Voeding omdat je graag in de moestuin bezig bent en vindt dat kinderen niet uit een boekje iets over natuur moeten leren. Maar die muziekinstrumenten…… die liggen je niet zo. Zo kwam een leerkracht mij ooit zeggen: “Je kunt mij nog zoveel coaching geven voor de muziekles maar ik ga nooit in de maat kunnen klappen”. En dat vind ik helemaal terecht en zelfs logisch. Fijn dat je dus voor jou minder passend aanbod kunt overlaten aan een collega zodat ook jouw leerlingen wel het aanbod krijgen maar jij kunt doen waar jij blij van wordt.

Taakbeleid of taakcultuur?

Nu is bovenstaande een duidelijk voorbeeld van het inzetten van talenten. Maar ook wat betreft taakbeleid kijken wij naar talenten en interesses. Op een school moet er veel gebeuren, variërend van het organiseren van het Sinterklaasfeest tot aan het geven van workshops over de nieuwste digitale ontwikkelingen aan je collega’s. We hebben een cultuur waarbinnen we met elkaar hebben afgesproken: dit is waar we samen voor staan, dit is wat we samen moeten doen. Ook delen we een lijst met de taken en ieder geeft ieder schooljaar opnieuw aan wat hij/zij zou willen doen. We kijken niet naar uren, immers hoe lang ben je bezig met een taak? Daar gaat het niet om. Waar het wel om gaat is of je er affiniteit mee hebt en je kunt zelf prima inschatten hoe het in je werkweek past.

Ook dragen we zoveel mogelijk zorg voor elkaar. De zwaarte van de groep of eventuele privé omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat je het ene jaar wat meer taken aanneemt dan het andere jaar. Geven en nemen en zorgen dat het in balans is. Een belangrijke taak voor een schoolleider om dit goed te faciliteren. Is dan ons taakbeleid een vrijblijvende bezigheid? Nee zeker niet! Doordat we het zo samen oppakken wordt de werkwijze juist gedragen door het team en als schoolleider weet ik heel goed hoe de verdeling eruit ziet en hoe het met iedereen gaat. Elkaar iets gunnen en jezelf daarbij niet vergeten. Wat mij betreft een mooi uitgangspunt voor een goed werkend taakbeleid.

Tijd van een leraar moet je niet verkletsen.

Wat wij belangrijk vinden is kritisch kijken naar wat moet en past binnen onze visie en jaarplannen. Dat betekent altijd keuzes maken. Zaken die tussentijds op ons pad komen maar niet bijdragen aan onze visie en plannen laten we gaan. We houden focus en weten altijd waar we naar toe werken. Ook hierin is de rol van de schoolleider erg belangrijk. Vaak heb ik al allerlei randzaken al weggewerkt voordat ze mijn team bereiken. Maar ook probeer ik steeds onze focus zichtbaar te maken en levendig te houden.

Niets zo vervelend als niet weten waar je naar toe werkt en het gevoel hebben dat je enkel bezig bent met de waan van de dag. Dus is ook een duidelijke overlegstructuur en kwaliteitscultuur belangrijk. Korte maar duidelijke beleidskaarten kunnen daarbij helpen. Maar ook zorgen dat gezamenlijke momenten effectief zijn. Eigenlijk moet 90% van je overleg over onderwijskundige zaken gaan. En in de overige 10% heb je nog even tijd om de plannen voor de Koningsspelen te delen met elkaar. Als je wilt dat leraren goede lessen kunnen voorbereiden moet je ze daar ook wel de tijd voor geven. Tijd van een leraar is kostbaar en die moet je niet verdoen met kletsen over de kleur van het lintje in de kerstboom.

Voor ambitie moet ruimte zijn.

Als je ergens nooit bent uitgeleerd is het in het onderwijs. Een basisschool is een oefenplaats in het klein voor dat wat je allemaal moet kunnen en kennen om deel te nemen aan de maatschappij. Aangezien de maatschappij altijd aan verandering onderhevig is geldt dit ook voor onze oefenplaats. Als je goed onderwijs wilt (blijven) geven kun je dus nooit achterover leunen. Op onze school hebben wij vooral gezamenlijke professionalisering rondom onderwerpen van ons school- en jaarplan. Ook hier houden we een duidelijke focus. Ik vind het belangrijk dat er een gedeelde basiskennis is, dat helpt om goede keuzes te maken met elkaar.

Daarnaast is het ook fijn dat je ontwikkelmogelijkheden hebt als leerkracht. Wat mij betreft hoort dit ook absoluut bij het behoud van leerkrachten. Zoveel verschillende functies zijn er niet binnen het basisonderwijs, echter ontwikkelmogelijkheden zijn er volop. Denk bijvoorbeeld aan een leesexpert, een bovenbouw coördinator of een ICT-coach. Als mensen ambities hebben om hierin te ontwikkelen vind ik het belangrijk om deze mogelijkheden te zoeken binnen je organisatie. Natuurlijk moet het altijd passen, voor zowel de leerkracht als de ontwikkeling van de school. Maar mijn ervaring is dat je daar vaak wel uitkomt als je goede gesprekken voert en investeert in relaties. Mensen kunnen ook door een bore-out afhaken en dat zou eeuwig zonde zijn.

Waarom zou je willen werken in het basisonderwijs?

Velen zullen allerlei verschillende redenen hebben om het vak van meester of juf uit te voeren. Een aantal redenen zijn denk ik wel gemeenschappelijk en worden vaak genoemd. Het werken met kinderen, hen iets kunnen leren, het lampje dat boven het hoofd gaat branden na een goede uitleg, de band die je opbouwt met een groep……. En vooruit: ook de vakanties. Maar onderschat niet het feit dat je als leerkracht inmiddels volwassen mensen op straat tegen kunt komen die ooit bij jou in de klas zaten en dan tegen je zeggen: “He, jij was mijn juf in groep 6, door jou ben ik geschiedenis gaan studeren want jij kon van die prachtige verhalen vertellen over vroeger, ik kan ze me nog allemaal herinneren, dank je wel daarvoor”.

Door Marjolein Faasse- Corijn

Schoolleider kindcentrum Nobel in Hulst

Over Tip

Wil jij meer blogs lezen? Zie Tiponderwijs.

Wil jij meer weten wat wij als organisatie doen? Zie Tiponderwijs.