Voor de klas! En nu? Hoe behouden we startende leerkrachten voor het onderwijs?

Eindelijk is het zo ver: je bent leerkracht! Heel fijn, maar misschien ook heel spannend. Er komt veel bij kijken wanneer leerkrachten net beginnen in het onderwijs. Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat startende leerkrachten plezier blijven houden in hun werk, zich competent blijven voelen en niet na korte tijd afknappen op het onderwijs? In deze blog kunnen begeleiders van startende leerkrachten inspiratie opdoen, maar kunnen startende leerkrachten ook bekijken wat zij van de begeleiding zouden kunnen verwachten.

Inductieprogramma

Wanneer een leerkracht net afgestudeerd is en zelfstandig voor de klas staat, is het belangrijk dat op de school of binnen het bestuur een goed inductieprogramma bestaat. Zo’n programma ondersteunt de startende leerkracht binnen zijn of haar loopbaan. Het doel hiervan is dat de professionaliteit wordt vergroot en dat de kans op uitval zo klein mogelijk wordt gemaakt. Inductieprogramma’s zijn er in vele soorten en maten, maar het is van belang dat er aandacht is voor het uitoefenen van het vak leerkracht, dat er ruimte is voor ontwikkeling van verschillende competenties én dat de kwaliteit in de klas gewaarborgd blijft. Wanneer startende leerkrachten zich gesteund en goed voorbereid voelen, heeft dit een positieve impact op hun leerlingen. Effectievere lessen leiden tot betere leerresultaten en een positievere leeromgeving. Maar dit kan natuurlijk op veel verschillende manieren. Belangrijk is wel dat de begeleiding wordt uitgevoerd vanuit een duidelijke opbouw en dat het qua inhoud en omvang wordt afgestemd met de startende leerkracht.

Warm welkom

Een positieve en ondersteunende omgeving is de basis van een succesvolle inductiefase. De schoolleider dient te zorgen voor een warm welkom voor de startende leerkracht, bijvoorbeeld door het aanbieden van een introductiebijeenkomst of een persoonlijke introductie binnen het team. Dit helpt de startende leerkrachten te ontspannen en zich meteen onderdeel van het team te voelen. Op veel scholen wordt ook gewerkt met een buddy-systeem, waarbij een nieuwe leerkracht gekoppeld wordt aan een ervaren collega. Dit kan enorm waardevol zijn, omdat het een laagdrempelige manier biedt om vragen te stellen en ervaringen te delen. Op deze manier kan de startende leerkracht sneller acclimatiseren in de schoolcultuur. Het is van groot belang dat startende leerkrachten weten dat zij kunnen rekenen op ondersteuning en advies. Een open deur en een luisterend oor kunnen hen veel geruststelling bieden. Soms kan een kort gesprek over dagelijkse uitdagingen al enorm helpen bij het opbouwen van vertrouwen en zelfvertrouwen. Maar voor een goede inductie is het zaak om daarnaast zowel individuele als collectieve begeleiding aan te bieden aan de startende leerkracht.

Individuele begeleiding

Begeleiding in de klas is de kern van de individuele begeleiding van startende leerkrachten. Observaties, feedback en coaching spelen hierbij een cruciale rol. Voor de professionele groei is het van groot belang dat deze feedback zowel constructief als specifiek is. Moedig de leerkracht aan om vragen te stellen en hun eigen reflecties te delen na het geven van feedback. Dit creëert een dialoog en helpt de leerkracht om actief na te denken over hun eigen ontwikkeling. Zelfreflectie helpt hen daarnaast om deze ontwikkeling in kaart te brengen. Het regelmatig bespreken van de ontwikkeling van de startende leerkracht toont ook aan dat je betrokken bent bij hun ontwikkeling en biedt een kans om verdere ondersteuning te bieden. Daarnaast is de verbinding tussen theorie en praktijk cruciaal voor de ontwikkeling van startende leerkrachten. Geef hen de ruimte om nieuwe ideeën uit te proberen. Moedig hen aan om creatief te zijn in hun lessen en steun hen bij het implementeren van innovatieve strategieën. En vergeet niet: fouten zijn een onderdeel van het leerproces!

Collectief

Naast individuele begeleiding kan het enorm waardevol zijn om regelmatig korte bijeenkomsten te plannen, waarin startende leerkrachten hun ervaringen kunnen delen. Deze sessies bieden een platform voor collegiale uitwisseling en samenwerking. Een open sfeer bevordert niet alleen het delen van uitdagingen, maar versterkt ook de teamgeest. Dit kan natuurlijk binnen de school of binnen het bestuur waar de school onder valt. Het is fijn als er naast intervisie, ook ruimte is om vragen te stellen, twijfels te kunnen delen en samen te kunnen lachen om de kleine (en soms grote) blunders. Een beetje humor maakt alles een stuk lichter!

Startende leerkracht

Als startende leerkracht kun je zelf ook een positieve invloed uitoefenen op het inductieproces. Wees proactief in het stellen van vragen en het zoeken naar ondersteuning. Aarzel niet om je collega’s om advies te vragen of om hulp bij specifieke situaties. De kans is groot dat zij soortgelijke ervaringen hebben gehad en waardevolle inzichten kunnen bieden. Investeer daarnaast in je eigen professionele ontwikkeling. Bereid je lessen heel goed voor, lees vakliteratuur en blijf op de hoogte van nieuwe onderwijsmethoden. Dit vergroot niet alleen je kennis, maar helpt ook om je lessen te verbeteren en aan te passen aan de behoeften van je leerlingen. Onderwijs is dynamisch, en het vermogen om je aan te passen aan veranderende situaties is cruciaal. Sta open voor feedback en wees bereid om je aanpak te herzien als dat nodig is. Deze flexibiliteit zal je helpen om beter in te spelen op de behoeften van je klas.

Conclusie

De inductiefase bij startende leerkrachten is een gezamenlijke reis. Door te investeren in deze fase, investeren we in de kwaliteit van ons onderwijs en de toekomst van onze leerlingen. Met een beetje geduld, een snufje humor en een goede dosis ondersteuning kunnen we ervoor zorgen dat deze nieuwe leerkrachten niet alleen overleven, maar ook floreren in de dynamische wereld van het onderwijs. Laten we samen een omgeving creëren waarbinnen ze zich kunnen ontwikkelen, groeien en vooral: plezier hebben in hun vak!

Ashlin Stolwijk