Inhoudsopgave
Gerelateerde artikelen
Het Enneagram als instrument voor zelfbewustzijn
Een nieuwe kijk op onderwijs Stel je een basisschool voor waar kinderen niet alleen leren, maar ook ontdekken wie ze écht zijn. Een school waar persoonlijke ontwikkeling hand in hand gaat met onderwijsinhoud, en waar kinderen leren zichzelf en elkaar te begrijpen. Als...
Het belang van groepsvorming in de eerste schoolweken
Wanneer je begint aan een nieuw schooljaar ben je al snel geneigd om in de sneltrein te stappen, want we staan immers al een aantal weken ‘stil. Vlot terug in het ritme, want dat is fijn voor onszelf én de kinderen. Voor we het weten razen we langs allerlei stations,...
sociaal-emotioneel leren (SEL) in de klas
“Je bent niet alleen op de wereld!” Hoe vaak heb jij als leerkracht deze zin gebruikt? Waarschijnlijk vaker dan je zou willen. Vaak in een moment van frustratie, met als doel een leerling te laten inzien dat hij of zij rekening moet houden met anderen. En, werkte het?...
De gouden weken en de blijvende kracht van groepsdynamiek
De gouden weken – maak er maar 42 van De scholen zijn weer begonnen en op veel scholen wordt er flink aandacht besteed aan de ‘gouden weken’ Een periode waarin de basis wordt gelegd voor een prettige en leerzame sfeer in de klas. Er is tijd voor kennismaakspelletjes,...
Strategieën voor kleuteronderwijs: van uitval naar groei
Help kleuters spelen?! Graag neem ik je mee op een korte reis. Namelijk wat als er kleuters uitvallen in het kleuteronderwijs en zelfs thuis zitten? Hoe zien we de kleuter en welke mogelijkheden bieden we aan? Laatst chatte een IB-er me onderstaande: "Het gedrag van...
De Plusklas: uitdagingen en groei voor hoogbegaafden
De Plusklas als highlight van de schoolweek? "Is dat nou echt nodig, een Plusklas? Hoogbegaafde leerlingen zijn slim genoeg, die komen er tóch wel." Dit is een uitspraak die ik regelmatig hoor. Ik zou willen dat ik volmondig kon antwoorden dat de Plusklas niet nodig...
Wat we kunnen leren over zelfregulatie
De Marshmallowtest Een kleuter zit alleen in een kamer met een verleidelijke en heerlijke marshmallow voor zich. Hij krijgt te horen: "Als je deze marshmallow niet opeet terwijl ik weg ben, krijg je er straks twee!" Met dit onderzoek, bedacht door psycholoog Walter...
Praktijkonderwijs: wat is dat?
Praktijkonderwijs, het beste wat mij is overkomen! Als ik aan mensen die me dierbaar zijn, vertel over het onderwijs waar ik in werk, kijken ze je soms wel een beetje verbaasd aan. Een veel gehoorde reactie is ook: ‘Dat jij dat kan!? Echt respect hoor, werken met dat...
Het belang van buitenonderwijs voor de ontwikkeling van kinderen
Digitalisering versus buitenspelen Hoe zag jouw weekend eruit? Ik heb gegamed…en dan volgt er vaak een verhaal waarbij allerlei hoofdfiguren en acties uit de game de revue passeren. Herkenbaar voor jou als leerkracht? Feit is dat de schermtijd de afgelopen jaren onder...
Wereldburgerschap in de klas: de 17 werelddoelen als basis
Wereldburgerschap in de klas met de 17 werelddoelen Door te werken aan wereldburgerschap, breng je de wereld in je klas en je klas in de wereld. Als ervaren leerkrachten en pedagogen zien we een groeiende nieuwsgierigheid en bezorgdheid onder kinderen over wereldwijde...
Uitgelichte artikelen
Naamswijziging ABCopschool: persbericht
Van ABCopschool naar Tip Met gepaste trots willen we met je delen dat we verder gaan onder onze nieuwe bedrijfsnaam: Tip b.v. Deze naamswijziging resoneert beter met de bijdrage die we de komende jaren in het basisonderwijs willen leveren en is bovendien makkelijker...
Welzijn in het onderwijs
Welzijn op Het Spectrum Het spectrum is een school in Delfgauw met het vignet welbevinden. Er heerste op de school gedurende langere tijd onderhuidse onrust en pestgedrag. Met een schoolbreed plan- met betrokkenheid van de ouders- is hiervan werk gemaakt. Het...
Taalvorming: de kunst van communicatie door het leven heen
Taal bewust: hoe verweven is taal met ons leven? Bij levensbedreigende situaties vragen we ons af: hoe lang kan een mens zonder eten of drinken? De vraag hoe lang een mens zonder taal kan wordt niet gesteld. Maar hoe groot is het aandeel van taalvorming in ons leven?...
Jenaplanschool: de vier uitgangspunten
Inhoudsopgave
Dit is het tweede deel van een drieluik over Jenaplan onderwijs.
In het eerste deel (Wat is jenaplan onderwijs?) kun je teruglezen hoe de grondlegging van dit vernieuwde onderwijs in elkaar zit.
In dit blog schrijf ik over de vier uitgangspunten van een jenaplanschool:
Gesprek
Om de verwondering van kinderen in ere te houden, staat het voeren van gesprekken hoog in het vaandel in het Jenaplan. De stamgroep onder de coachende leiding van de stamgroepleider heeft veel in te brengen en te zeggen over de dagelijkse invulling van de werkzaamheden in de groep. Onder de noemer ‘Vraag het de kinderen’ is de stamgroepleider continue in gesprek met de stamgroep over de invulling van leervragen en activiteiten binnen het aangeboden thema. De kinderen leren al van jongs af aan te vergaderen als stamgroep. Zij stappen in de rol van voorzitter, notulist en tijdbewaker.
Elke week komt de groep bij elkaar om punten te bespreken die door kinderen zijn ingediend en punten die wekelijks op de agenda terug komen.
Het gesprek is ook een uitgangspunt als communicatie tussen ouders, kind en stamgroepleider. De kinderen zijn aanwezig bij de portfolio gesprekken en bereiden deze zelf en/of in samenwerking met hun ouders voor. Met elkaar in gesprek blijven en tot een gezamenlijk besluit te komen, is dus een belangrijk uitgangspunt op een Jenaplanschool.
Spel
Als je aan spel denkt, dan kun je denken aan gezelschapsspelletjes, leerspelletjes of spelenderwijs leren. Laat nu al deze drie vormen van spel in het Jenaplan zijn verweven. Natuurlijk wel met leerdoelen en verbonden aan een thema. Vooral in de onderbouw (groep 0-1-2) leren de kinderen het meest door het uitoefenen van spel. De thema’s worden uitgewerkt met hoeken waarin de kinderen hun eigen leervragen spelenderwijs ontdekken en hun antwoord mee vergaren. In de midden- en bovenbouw wordt spel ook wel ingezet als toneelspel of ook het uitoefenen van activiteiten die een beroep doen op spel of sport. Een thema rondom ‘bewegen’ of de themahoeken zo indelen dat kinderen worden uitgedaagd door het uitspelen van hun leervraag en antwoord draagt bij aan spelenderwijs leren door spel.
Werk
Zoals in deel 1 van dit drieluik over stamgroepwerk wordt geschreven, is het werk voor en door de stamgroep een uitgangspunt. De kinderen bepalen immers zelf voor een groot deel zelf waar hun leervragen/leerbehoeften ligt binnen het aangeboden thema. Het werk dat zij hiervoor maken kan bestaan uit:
1. Een vragenmuur bestaande uit alle leervragen
2. Een kennismuur voor mogelijke antwoorden oplossingen
3. Stamgroepwerk op eigen niveau (rekenen, spelling, lezen, W.O.)
4. Bijhouden van eigen vorderingen door middel van een rapportfolio
De invulling van het werk komt ook echter wel van de stamgroepleider. Deze ontwikkelt en verzorgt cursussen om vaardigheden aan te leren en de kinderen gaan daar vervolgens mee aan het werk. Dit kan voor de basisvakken ook gewoon een rijtje met sommen zijn of voor spelling een tien woorden dictee bij elkaar afgenomen en nagekeken. De kinderen blijven de eigenaar van het werk, blijven in verwondering en werken naar eigen tempo aan kennis en vaardigheden. Het mooie aan dit werk is dat het op drie jaargroepen wordt aangeboden en kan worden gemaakt door de kinderen. Ze leren bij zichzelf ten rade te gaan waar hun leerbehoefte bij ligt, plannen dit zelf in en maken het stamgroepwerk dat voor hun van toepassing is. Precies zoals Petersen dit voor ogen heeft gehad.
Viering
Tijd voor een feestje! Naast al dat harde werken, worden grote, maar ook heel kleine successen gevierd op een Jenaplanschool. Als Jenaplanschool komen alle stamgroepen aan het begin van de week of nieuw thema bij elkaar in een gemeenschappelijke ruimte om de week te openen. Ook hierbij is er bij iedere viering een andere stamgroep verantwoordelijk voor de invulling en organisatie. De stamgroepen vertellen/presenteren aan elkaar waar ze mee bezig gaan en ook worden nieuwe kinderen of verjaardagen goed gevierd. Aan het eind van de week of thema wordt de afsluiting gevierd. Thema’s worden afgerond en aan elkaar gepresenteerd (door spel, gesprek, presentaties, toneel) en het is een samenzijn waarbij saamhorigheid hoog in het vaandel staat.
Naast de grote vieringen met de hele school, staat de stamgroep ook stil bij kleine vieringen in de groep. Dit kan een succes zijn van een mooie taalopdracht voor een kind geschreven, of een overwinning tijdens de gymles. De verwondering en vertrouwen dat iets is gelukt, wordt op welke manier dan ook gevierd en bij stilgestaan. Dit wordt zeer gewaardeerd door kinderen.
In het derde en laatste deel van de Drieluik Jenaplan, schrijf ik over nog meer elementen binnen het Jenaplanonderwijs. Daar lees je meer over de keuzecursus en het portfolio.
Meer weten over Manon Westerhuis?
Meer over Tip Onderwijs
Wil jij meer artikelen lezen? Bekijk onze kennisbank.
Meer weten over Tip Onderwijs? Bekijk de over ons pagina.
Op zoek naar een nieuwe onderwijs uitdaging? Bekijk onze vacatures.
Spel- of tikfout gezien? Laat het ons weten: [email protected]
Dit artikel is geschreven door:
0 reacties