Inhoudsopgave
Gerelateerde artikelen
De kracht van een relatie tussen leerkracht en leerling
Het basisonderwijs gaat over zoveel meer dan sommen maken, spelling oefenen en topografie stampen. De échte magie zit in de relatie tussen leerkracht en leerling. Die relatie is als het fundament van een stevig huis: zonder dat, stort alles in. Een warme, positieve...
Burgerschapsonderwijs in de klas
Burgerschap, diversiteit en inclusie Waarschijnlijk heb je de afgelopen tijd deze woorden meermaals voorbij zien of horen komen. Misschien wel zo vaak dat je door de bomen het bos niet meer kan zien. Of ben jij degene die deze woorden het vaakst gebruikt als aanjager...
Duurzame inzetbaarheid in het onderwijs
Duurzame Inzetbaarheid Een gewone werkdag indeling bestaat niet Als onderwijsprofessional heb je geen baan van 9 tot 5. We beginnen vaak vroeg en eindigen vaak pas laat. Er is geen vaste richtlijn in werktijden, pauzes of het maken van een achturige werkdag. Je geeft...
De toekomst van het onderwijs
Een kijkje in het onderwijs van de toekomst! Momenteel heeft het onderwijs met grote uitdagingen te maken. In het jaarlijkse rapport van Inspectie van het Onderwijs worden een aantal alarmerende bevindingen geconstateerd: we behalen landelijk een steeds minder goede...
Van kwantiteit naar kwaliteit in het onderwijs
Kwantiteit versus kwaliteit? De bomen laten hun blaadjes vallen, trekvogels vertrekken naar warmere oorden, en meerjarige planten sterven langzaam af. De tijd van loslaten, waar de herfst symbool voor staat, is begonnen. Het wordt eerder donker, de zon verliest...
Professionalisering en kwaliteitsontwikkeling in het onderwijs
Inleiding Het cyclisch versterken van je onderwijskwaliteit is de hoofdopdracht van iedere schoolleider. En je meest waardevolle goed, staat iedere dag in de groepen hun stinkende best te doen voor al die kinderen die aan jullie school zijn toevertrouwd. Je...
Onderwijstalent in een succesvolle school
Weet jij jouw eigen onderwijstalent in een split-second te benoemen? En wat verstaan we precies onder het woord talent? Als je dit vraagt aan Google (de nieuwere generaties gebruiken natuurlijk ChatGPT) wordt talent omschreven als iets wat je goed kunt waar je aanleg...
Trauma sensitief onderwijs: Kinderen helpen in de klas
Inleiding Trauma sensitief onderwijs. Het is een vrij nieuw begrip, maar er komt steeds meer aandacht voor. En dat is belangrijk, want kinderen die getraumatiseerd zijn, verliezen vaak al op jonge leeftijd hun vertrouwen in de mensen om hen heen. Als leerkracht kun je...
Het versterken van de basisondersteuning
Inleiding Het versterken van de basisondersteuning… ofwel het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs. In mijn ogen is dat wat we beogen bij het streven naar meer inclusiviteit in het onderwijs, want als we de basisondersteuning versterken, kunnen we onszelf...
Kwaliteitsbeleid in het onderwijs voor werkgeluk en succes
Hoe draagt kwaliteitsbeleid bij aan het werkgeluk van je onderwijsprofessionals? Dat krachtige leerkrachten en goed leiderschap bijdragen aan de onderwijskwaliteit in je school, is iedereen helder. Maar hoe draagt goed leiderschap op onderwijskwaliteit nu bij aan het...
Uitgelichte artikelen
Naamswijziging ABCopschool: persbericht
Van ABCopschool naar Tip Met gepaste trots willen we met je delen dat we verder gaan onder onze nieuwe bedrijfsnaam: Tip b.v. Deze naamswijziging resoneert beter met de bijdrage die we de komende jaren in het basisonderwijs willen leveren en is bovendien makkelijker...
Welzijn in het onderwijs
Welzijn op Het Spectrum Het spectrum is een school in Delfgauw met het vignet welbevinden. Er heerste op de school gedurende langere tijd onderhuidse onrust en pestgedrag. Met een schoolbreed plan- met betrokkenheid van de ouders- is hiervan werk gemaakt. Het...
Taalvorming: de kunst van communicatie door het leven heen
Taal bewust: hoe verweven is taal met ons leven? Bij levensbedreigende situaties vragen we ons af: hoe lang kan een mens zonder eten of drinken? De vraag hoe lang een mens zonder taal kan wordt niet gesteld. Maar hoe groot is het aandeel van taalvorming in ons leven?...
Wat is inclusief onderwijs
Inhoudsopgave
Op weg naar inclusief onderwijs
Je kunt er niet meer omheen: Inclusief onderwijs leeft! Op LinkedIn worden met grote regelmaat berichten geplaatst over bijeenkomsten, webinars en goede voorbeelden met als thema inclusie. Het ministerie van OCW heeft in de ’Contouren werkagenda Route naar integratief onderwijs 2035’[1] aangegeven dat de educatie in 2035 veel inclusiever moet zijn dan nu het geval is. 2035 lijkt nog ver weg, maar de tijd gaat snel. Ook weten dat voor onderwijsveranderingen zo’n 10 jaar nodig is. Werk aan de winkel dus!
Uitdagingen en kansen
Inclusief onderwijs is voor veel scholen een uitdaging, maar de kansen die het leerlingen met een beperking biedt, wegen zwaar. Te veel leerlingen volgen nu gespecialiseerd onderwijs, terwijl zij met de juiste ondersteuning ook regulier onderwijs zouden kunnen volgen. De vrees dat inclusie ten koste van de gewone leerlingen gaat, is niet terecht.
Een studie naar de leerprestaties van leerlingen zonder beperking in een inclusieve leeromgeving liet nu juist zien dat ook die leerlingen beter presteerden. Leerlingen met een beperking presteerden cognitief eveneens beter in een inclusieve school [2]. Wat houdt ons dus nog tegen?
De aantallen? In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, gaat het niet om enorme aantallen. In het gespecialiseerde onderwijs zitten nu samen met het speciaal basisonderwijs ongeveer 100.000 leerlingen van de in totaal bijna 2,5 miljoen leerlingen in het funderend onderwijs.
Als je de leerlingen uit het gespecialiseerd onderwijs allemaal zou verdelen over de pakweg 7500 reguliere scholen voor basis- en voortgezet onderwijs, dan gaat het om relatief kleine aantallen per school[3].
Kleine stapjes
Inclusief onderwijs hoeft niet van vandaag op morgen geregeld te zijn. Vooruitlopend op nieuwe wetgeving, kunnen nu al stappen gezet worden. Zo kan bijvoorbeeld bij de jaarlijkse evaluatie van het ontwikkelingsperspectief in het gespecialiseerde onderwijs gericht gekeken worden of de leerling terug kan naar het regulier onderwijs en welke ondersteuning er dan nodig is.
Het samenwerkingsverband kan bij de beoordeling van bijvoorbeeld een aanvraag voor een verlenging van een toelaatbaarheidsverklaring ook kijken of voortgezet verblijf in het gespecialiseerd onderwijs wel nodig is en of de leerling niet beter naar het regulier onderwijs (terug) zou kunnen gaan met ondersteuning vanuit dat samenwerkingsverband.
Ook kunnen regulier en gespecialiseerd onderwijs vaker samenwerken. Leerlingen uit het gespecialiseerd onderwijs kunnen een deel van hun educatie volgen op een reguliere school. Dat kan voor ongeveer 60% van de onderwijstijd. De scholen maken dan bijvoorbeeld ook afspraken over de ondersteuning die de school voor gespecialiseerd onderwijs kan bieden.
De leerling kan dan wennen en profiteren van de inclusieve leeromgeving van de reguliere school en de reguliere school kan profiteren van de kennis en ervaring van het gespecialiseerd onderwijs. Omgekeerd kan trouwens ook. Als een leerling in het regulier onderwijs gebaat is bij een aantal dagen onderwijs in een school voor speciaal onderwijs, dan is ook dat mogelijk. De leerling heeft dan geen toelaatbaarheidsverklaring nodig, hij blijft immers ingeschreven op de reguliere school.
Grotere stappen
Het ministerie werkt nu aan een nieuwe beleidsregel ‘inclusieve leeromgeving’, waaraan ik ook een bijdrage mag leveren. De huidige beleidsregel experimenten samenwerking regulier en speciaal onderwijs maakt het mogelijk dat regulier en gespecialiseerd onderwijs in één gebouw aan alle leerlingen van die scholen in gemengde groepen les kunnen geven.
De nieuwe beleidsregel biedt meer mogelijkheden, zoals het inrichten van ondersteunings- en trajectklassen en thuisnabij onderwijs in de eigen gemeente. Publicatie is voorzien voor 1 mei 2024 en voor die tijd zult u via verschillend kanalen geïnformeerd worden over het hoe en wat.
Over Marjan Zandbergen
Marjan Zandbergen heeft meer dan 25 jaar bij het ministerie van OCW gewerkt en is nu (na haar pensioen) zelfstandig adviseur op het terrein van inclusief en gespecialiseerd onderwijs. Vanuit die functie adviseert zij onder meer ook het ministerie van OCW. Mocht u advies willen, neem dan contact op met [email protected].
[2] Jana Vyrastekova, ’Inclusie als sociale norm’ in Sofie Sergeant en Peter de Vries (red), Perspectieven op inclusief onderwijs (Antwerpen/ ’s-Hertogenbosch 2023), blz. 68,69.
Over Tip
Wil jij meer blogs lezen? Zie Tiponderwijs.
Wil jij meer weten wat wij als organisatie doen? Zie Tiponderwijs.
Meer weten over ?
Meer over Tip Onderwijs
Wil jij meer artikelen lezen? Bekijk onze kennisbank.
Meer weten over Tip Onderwijs? Bekijk de over ons pagina.
Op zoek naar een nieuwe onderwijs uitdaging? Bekijk onze vacatures.
Spel- of tikfout gezien? Laat het ons weten: [email protected]
Dit artikel is geschreven door:
0 reacties