Inhoudsopgave
Gerelateerde artikelen
Het bouwen van groepsdynamiek
Bouwen Het is bijna zo ver voor regio Zuid. De bouwvakvakantie begint vandaag. Dat betekent dat de bouw van onze school even stil ligt. Onze school is echter al twee weken dicht. Voor de kinderen althans, want de meeste collega’s werken nog even door. Het lokaal...
Subsidies in het onderwijs: Duur, Werkdrukverhogend en Dubieus
De wereld op z’n kop Ik wil graag met u delen hoe ik aankijk tegen de onderliggende principes van subsidies in het onderwijs. Dit keer niet omdat het door de tijdelijkheid van subsidies niet echt mogelijk is structureel het onderwijs te verbeteren… Ook niet omdat vaak...
21e-eeuwse vaardigheden in het klaslokaal
21e-eeuwse vaardigheden in het basisonderwijs Als basisschooldocenten staan we voor de uitdaging om onze leerlingen voor te bereiden op een wereld die voortdurend verandert. In de 21e eeuw zijn traditionele vaardigheden niet langer voldoende. We moeten onze focus...
Het belang van een professionele leergemeenschap
Het belang van een professionele leergemeenschap voor basisschooldocenten Wat is nou een professionele leergemeenschap? In het dynamische landschap van het basisonderwijs is de rol van docenten van onschatbare waarde. Het bevorderen van een cultuur van voortdurend...
Inclusief onderwijs in de praktijk
Op weg naar inclusief onderwijs ‘Inclusief Onderwijs’ is inmiddels een welbekend en veelbesproken onderwerp binnen het onderwijs. Het inclusiever werken berust voornamelijk op een visie waarbij verschillen tussen kinderen, op welk gebied dan ook, worden gezien,...
Onderwijskwaliteit in het (basis)onderwijs
Een betoverende blik op onderwijskwaliteit Onderwijskwaliteit, waarvoor dient het? In het dynamische universum van het (basis)onderwijs worden leraren vaak uitgedaagd om verschillende rollen te vervullen. Een van die rollen, die misschien niet altijd het stralende...
Is leertijduitbreiding de sleutel tot verbeterde onderwijskansen?
Mogelijke invullingen interventie leertijduitbreiding Leertijduitbreiding is als interventie opgenomen in het NPO menukaart. Inzet van deze interventie betekent dat er extra leertijd wordt gefaciliteerd om of aan de slag te gaan met de schoolvakken dan wel met sport-...
Ontwikkelingsgericht onderwijs: verlangen als drijvende kracht
Verlangen als motor voor ontwikkeling Ieder mens heeft het verlangen om zich te ontwikkelen. Dat is er altijd. Soms latent aanwezig op de achtergrond en soms prominent in gedachten en handelen. De belangrijkste taak van de leerkracht is dat verlangen te vangen en in...
Uitgelichte artikelen
Naamswijziging ABCopschool: persbericht
Van ABCopschool naar Tip Met gepaste trots willen we met je delen dat we verder gaan onder onze nieuwe bedrijfsnaam: Tip b.v. Deze naamswijziging resoneert beter met de bijdrage die we de komende jaren in het basisonderwijs willen leveren en is bovendien makkelijker...
Welzijn in het onderwijs
Welzijn op Het Spectrum Het spectrum is een school in Delfgauw met het vignet welbevinden. Er heerste op de school gedurende langere tijd onderhuidse onrust en pestgedrag. Met een schoolbreed plan- met betrokkenheid van de ouders- is hiervan werk gemaakt. Het...
Taalvorming: de kunst van communicatie door het leven heen
Taal bewust: hoe verweven is taal met ons leven? Bij levensbedreigende situaties vragen we ons af: hoe lang kan een mens zonder eten of drinken? De vraag hoe lang een mens zonder taal kan wordt niet gesteld. Maar hoe groot is het aandeel van taalvorming in ons leven?...
Wat is inclusief onderwijs
Inhoudsopgave
Op weg naar inclusief onderwijs
Je kunt er niet meer omheen: Inclusief onderwijs leeft! Op LinkedIn worden met grote regelmaat berichten geplaatst over bijeenkomsten, webinars en goede voorbeelden met als thema inclusie. Het ministerie van OCW heeft in de ’Contouren werkagenda Route naar integratief onderwijs 2035’[1] aangegeven dat de educatie in 2035 veel inclusiever moet zijn dan nu het geval is. 2035 lijkt nog ver weg, maar de tijd gaat snel. Ook weten dat voor onderwijsveranderingen zo’n 10 jaar nodig is. Werk aan de winkel dus!
Uitdagingen en kansen
Inclusief onderwijs is voor veel scholen een uitdaging, maar de kansen die het leerlingen met een beperking biedt, wegen zwaar. Te veel leerlingen volgen nu gespecialiseerd onderwijs, terwijl zij met de juiste ondersteuning ook regulier onderwijs zouden kunnen volgen. De vrees dat inclusie ten koste van de gewone leerlingen gaat, is niet terecht.
Een studie naar de leerprestaties van leerlingen zonder beperking in een inclusieve leeromgeving liet nu juist zien dat ook die leerlingen beter presteerden. Leerlingen met een beperking presteerden cognitief eveneens beter in een inclusieve school [2]. Wat houdt ons dus nog tegen?
De aantallen? In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, gaat het niet om enorme aantallen. In het gespecialiseerde onderwijs zitten nu samen met het speciaal basisonderwijs ongeveer 100.000 leerlingen van de in totaal bijna 2,5 miljoen leerlingen in het funderend onderwijs.
Als je de leerlingen uit het gespecialiseerd onderwijs allemaal zou verdelen over de pakweg 7500 reguliere scholen voor basis- en voortgezet onderwijs, dan gaat het om relatief kleine aantallen per school[3].
Kleine stapjes
Inclusief onderwijs hoeft niet van vandaag op morgen geregeld te zijn. Vooruitlopend op nieuwe wetgeving, kunnen nu al stappen gezet worden. Zo kan bijvoorbeeld bij de jaarlijkse evaluatie van het ontwikkelingsperspectief in het gespecialiseerde onderwijs gericht gekeken worden of de leerling terug kan naar het regulier onderwijs en welke ondersteuning er dan nodig is.
Het samenwerkingsverband kan bij de beoordeling van bijvoorbeeld een aanvraag voor een verlenging van een toelaatbaarheidsverklaring ook kijken of voortgezet verblijf in het gespecialiseerd onderwijs wel nodig is en of de leerling niet beter naar het regulier onderwijs (terug) zou kunnen gaan met ondersteuning vanuit dat samenwerkingsverband.
Ook kunnen regulier en gespecialiseerd onderwijs vaker samenwerken. Leerlingen uit het gespecialiseerd onderwijs kunnen een deel van hun educatie volgen op een reguliere school. Dat kan voor ongeveer 60% van de onderwijstijd. De scholen maken dan bijvoorbeeld ook afspraken over de ondersteuning die de school voor gespecialiseerd onderwijs kan bieden.
De leerling kan dan wennen en profiteren van de inclusieve leeromgeving van de reguliere school en de reguliere school kan profiteren van de kennis en ervaring van het gespecialiseerd onderwijs. Omgekeerd kan trouwens ook. Als een leerling in het regulier onderwijs gebaat is bij een aantal dagen onderwijs in een school voor speciaal onderwijs, dan is ook dat mogelijk. De leerling heeft dan geen toelaatbaarheidsverklaring nodig, hij blijft immers ingeschreven op de reguliere school.
Grotere stappen
Het ministerie werkt nu aan een nieuwe beleidsregel ‘inclusieve leeromgeving’, waaraan ik ook een bijdrage mag leveren. De huidige beleidsregel experimenten samenwerking regulier en speciaal onderwijs maakt het mogelijk dat regulier en gespecialiseerd onderwijs in één gebouw aan alle leerlingen van die scholen in gemengde groepen les kunnen geven.
De nieuwe beleidsregel biedt meer mogelijkheden, zoals het inrichten van ondersteunings- en trajectklassen en thuisnabij onderwijs in de eigen gemeente. Publicatie is voorzien voor 1 mei 2024 en voor die tijd zult u via verschillend kanalen geïnformeerd worden over het hoe en wat.
Over Marjan Zandbergen
Marjan Zandbergen heeft meer dan 25 jaar bij het ministerie van OCW gewerkt en is nu (na haar pensioen) zelfstandig adviseur op het terrein van inclusief en gespecialiseerd onderwijs. Vanuit die functie adviseert zij onder meer ook het ministerie van OCW. Mocht u advies willen, neem dan contact op met [email protected].
[2] Jana Vyrastekova, ’Inclusie als sociale norm’ in Sofie Sergeant en Peter de Vries (red), Perspectieven op inclusief onderwijs (Antwerpen/ ’s-Hertogenbosch 2023), blz. 68,69.
Over Tip
Wil jij meer blogs lezen? Zie Tiponderwijs.
Wil jij meer weten wat wij als organisatie doen? Zie Tiponderwijs.
Meer weten over ?
Meer over Tip Onderwijs
Wil jij meer artikelen lezen? Bekijk onze kennisbank.
Meer weten over Tip Onderwijs? Bekijk de over ons pagina.
Op zoek naar een nieuwe onderwijs uitdaging? Bekijk onze vacatures.
Dit artikel is geschreven door:
0 reacties