Categorie: lesgeven

Ingeschatte leestijd: 4 minuten

Naam auteur: Manon Westerhuis

Inhoudsopgave

Gerelateerde artikelen

Persoonlijk leiderschap: Van stress naar FLOW

Bijna doodervaring In 2002 ben ik tijdens het bergbeklimmen in Zwitserland 15 meter in een gletsjerspleet gevallen. Tijdens de ruim 2 uur durende klim uit de gletsjerspleet heb ik ervaren dat we als mens tot veel meer in staat zijn dan dat we vaak denken. Niet alleen...

Een sterke start voor het nieuwe schooljaar

De gouden weken De eerste weken van het nieuwe schooljaar zijn enorm belangrijk voor de groepsvorming, daarom worden ze ook wel de ‘Gouden Weken’ genoemd. Boaz Bijleveld is de schrijver van het gelijknamige boek, dat hij in 2010 schreef. In 2019 heeft hij een 2.0...

Vitaliteit in het onderwijs

Het stimuleren van vitaliteit in het onderwijs Tijdens mijn afstudeerstage in 2023 gaf 92% van de kinderen in groep 8 aan dat hun hoofd vol tot extreem vol zit en dat ze veel drukte ervaren. (enquete groep 8, maart 2023) De kinderen vertelden dat ze een constante...

Effectieve technieken voor de kleuterklas

Alle kleuters actief in de kring: praktische tips Een kleuterklas, groep 0/1, met bijna 30 enthousiaste leerlingen. Instructies geven in een grote kring, dat werkte naarmate de groep groter werd niet goed meer. Al snel ging ik over naar het werken met kleine kringen...

Differentiatie in de klas

Voor ieder kind het best passende onderwijs: Hoe dan? Als leerkracht in het basisonderwijs sta je dagelijks voor de uitdaging om met de diverse niveaus in je klas om te gaan. Elk kind heeft nu eenmaal eigen behoeften en unieke capaciteiten. In deze blog deel ik mijn...

Verhoog betrokkenheid met coöperatieve werkvormen

Coöperatieve werkvormen De afgelopen jaren heb ik op veel verschillende scholen gewerkt en over een ding zijn de kinderen het eens: ze doen het liefst spelletjes tijdens de lessen om het leren leuk te maken. Op de allereerste school waar ik lesgaf heb ik een cursus...

Snel en gedegen aan de slag met bewegend leren

Bewegend leren is de laatste jaren een steeds groter begrip geworden binnen onderwijsland! Bewegend leren, je hoort het regelmatig om je heen. Er zijn diverse producten te vinden. Van experimenteren tot het maken van een compleet nieuw product! In de blog lees je meer...

Les ideeën voor het basisonderwijs

Les ideeën voor het afsluiten van het schooljaar en om mee te starten Het einde schooljaar is in zicht en dat betekent afronden met je groep en team. In dit blog geef ik een aantal leuke les ideeën in het basisonderwijs mee die in je voorbereiding voor het nieuwe...

Basisschool startgesprekken voor relatieopbouw en betrokkenheid

Het is belangrijk om het nieuwe schooljaar straks goed met ouders te starten. Inmiddels zijn veel scholen een zogenaamd startgesprek met ouders gewend. Soms met de leerling erbij, vaak nog zonder. Maar hoe voer je nu een startgesprek? En wanneer is die effectief? Na...

Pedagogisch leiderschap: essentiële strategieën voor een fijne klas

‘Het geheim’ van een fijne klas Wanneer ik terugblik op mijn carrière als leerkracht tot nu toe, dan is HET GEHEIM van een fijne klas volgens mij dat je jezelf, je leerlingen en de lesstof goed kent. Verder is de regel ‘Zeg wat je doet en doe wat je zegt’ ook een...

Uitgelichte artikelen

Naamswijziging ABCopschool: persbericht

Van ABCopschool naar Tip Met gepaste trots willen we met je delen dat we verder gaan onder onze nieuwe bedrijfsnaam: Tip b.v. Deze naamswijziging resoneert beter met de bijdrage die we de komende jaren in het basisonderwijs willen leveren en is bovendien makkelijker...

Welzijn in het onderwijs

Welzijn op Het Spectrum Het spectrum is een school in Delfgauw met het vignet welbevinden. Er heerste op de school gedurende langere tijd onderhuidse onrust en pestgedrag. Met een schoolbreed plan- met betrokkenheid van de ouders- is hiervan werk gemaakt. Het...

Taalvorming: de kunst van communicatie door het leven heen

Taal bewust: hoe verweven is taal met ons leven? Bij levensbedreigende situaties vragen we ons af: hoe lang kan een mens zonder eten of drinken? De vraag hoe lang een mens zonder taal kan wordt niet gesteld. Maar hoe groot is het aandeel van taalvorming in ons leven?...

Ingeschatte leestijd: 4 minuten

De kracht van formatief toetsen

Formatief toetsen

Het onderwijssysteem in Nederland is ingericht met toetsen. Hiermee wordt de ontwikkeling van de leerling of student vastgelegd of deze de kennis en vaardigheden over een lange of korte periode beheerst. In dit blog gaan we in op formatief toetsen. Wat is het? Waarom kun je het toepassen? En wat levert het jou en de leerlingen/studenten op?

Wat betekent formatief toetsen?

Voordat ik verder inga op het formatief toetsen, wil ik het verschil uitleggen tussen summatief en formatief toetsen. Bij summatief toetsen wordt er prestatiegericht getoetst. Het is een meting of de opgedane kennis of vaardigheden worden beheerst en is vaak voor een eindbeoordeling of eindcijfer. De leerling of student kan voor summatieve toetsen leren en de leerkracht of docent heeft de beslissing met een goed/fout beoordeling of de toets succesvol of onvoldoende wordt gemaakt.

Maar wat gebeurt er als je ervoor kiest om formatief te toetsen? Bij formatief toetsen, geef je de leerling of student de gelegenheid om de toets vooraf te maken of lesstof dat aan bod komt vooraf of gedurende de lesperiode te bespreken of te laten zien. Formatief toetsen is ook mogelijk door middel van observaties, dialoog en open vragen stellen. Dit zijn verschillende methoden die je veel inzicht geven in de ontwikkeling van je leerlingen of studenten. 

Formatief toetsen in de praktijk

In de praktijk paste ik formatief toetsen toe op het vak rekenen. Om alle leerlingen erbij te betrekken, liet ik ze de bloktoets zien vóór het nieuwe blok. Zonder uitleg moesten ze aangeven of ze de opgaven begrepen. Leerlingen plaatsten zichzelf in instructiegroepen door hun hand op te steken. Ik gebruikte mijn eigen rekenplan om deze gegevens te noteren.

De rekengroep die tot de plusgroep behoorde, maakte de bloktoets vooraf. Ik keek deze onderdelen (summatief) na en kreeg zo inzicht welke leerling nog wel instructie nodig had en welke leerling door kon met verdieping of verrijking. Ik hield met deze leerlingen altijd een feedback gesprek. Zij konden hun antwoorden op de toets toelichten en ik kon feedback terug geven bij opgaven die voldoende of nog onvoldoende waren gemaakt. Een win win voor beide partijen.

Voordelen en mogelijkheden 

Formatief toetsen geeft dus zowel jezelf als de leerling/student het inzicht wat deze al wel zou kunnen en wat nog niet. Het motiveert de leerling of student vooraf te kunnen laten zien wat het al beheerst en wakkert intrinsieke motivatie aan om het nog niet beheerste lesstof wel te leren. Feedback geven en krijgen speelt hierbij nog wel een belangrijke rol. Anders blijft het summatief toetsen en wordt het uiteindelijk de beoordeling van de leerkracht of docent die beslist of de lesstof wel of niet wordt beheerst. Leerlingen en studenten kunnen dit prima zelf aangeven als hier sturende feedback tegenover staat en je als leerkracht/docent ervoor open staat je instructieprogramma hierop aan te passen. 

Als je ervoor kiest om formatief toetsen in te zetten in je lesprogramma kun je veel kanten op. Je hebt methodegebonden toetsen die houvast geven en uitkomen op wat er daadwerkelijk summatief getoetst moet worden. Dit is dan aan het eind van een blok of cyclus. En het bespaart je een hoop voorbereidingstijd om zelf een toets te maken. Toch zijn kleine overhoringen, spelletjes, zelfbedachte vragen/toetsen of opdrachten ook formatief in te zetten om na te gaan of je leerlingen en studenten de leerstof beheersen. Blijf altijd met ze in gesprek en voorzie ze daarbij van de juiste feedback en een compliment!

geschreven door: Manon Westerhuis

Meer weten over Manon Westerhuis?

Klik hier en lees het verhaal van Manon Westerhuis.

Meer over Tip Onderwijs

Wil jij meer artikelen lezen? Bekijk onze kennisbank.

Meer weten over Tip Onderwijs? Bekijk de over ons pagina.

Op zoek naar een nieuwe onderwijs uitdaging? Bekijk onze vacatures.

 

Spel- of tikfout gezien? Laat het ons weten: [email protected]

Dit artikel is geschreven door:

Manon (Jansen) Westerhuis
Op: 12 april 2024

Reacties

0 reacties

Een reactie versturen

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *